Χρονολόγιο Εργογραφία Βιβλιογραφία Κριτικές Βιβλιοθήκη Τσίρκα

Χρονολόγιο
1911192119311941195119611971198119912001

1923-1924
Τελειώνει το Δημοτικό και εγγράφεται στο εμπορικό τμήμα της Αμπετείου: «Ο Γιάννης ονειρευόταν φιλολογία. Οι πατεράδες μας όμως τα ΄βαλαν κάτω, τα κουβεντιάσαμε. Γυμνάσιο σήμαινε και παραπέρα σπουδές. Αθήνα, Πανεπιστήμια, Ευρώπες. Πού λεφτά για τέτοια. Εμπορικό, λοιπόν, και κατευθείαν μετά δουλειά, τραπεζικός, λογιστής, κ.λ.π.», γράφει ο συμμαθητής του Γιώργος Γ. Δήμου («Τα παιδικά εκείνα χρόνια», Διαβάζω, τχ. 171/1987, σ. 22). Διαβάζει Βερν, Ουγκώ, Ζολά, Λοτί, Σαίξπηρ, Τολστόι, Ντοστογιέφσκι, τα περιοδικά Διάπλαση των Παίδων, Πανόραμα και τον Εθνικό Κήρυκα της Αμερικής, και παρακολουθεί με πάθος κινηματογράφο.

1927
Απρίλιος, Μάιος: Δημοσιεύει τις πρώτες μεταφράσεις του (Χάινε, Αλφρέ ντε Μυσσέ, Σίλλερ) στα περιοδικά Οικογένεια και Μπουκέτο.
16 Ιουλίου: Δημοσιεύεται το πρώτο του πεζό, με τίτλο «Το φεγγάρι» (Παναιγύπτια, φύλ. 37). Ο ποιητής Λουκάς Χριστοφίδης θα προλογίσει τον νέο συγγραφέα: «Τα Παναιγύπτια μπορούν να λογισθούν υπερήφανα που πρωτοδημοσιεύουν το κατοπινό παραμυθάκι ενός νέου Αιγυπτιώτη, που μόλις είδε τους δεκάξη Απρίληδες ακόμη. Ο νεαρός Γιάγκος Χατζηαντρέας του Καΐρου δείχνει με το πρώτο του αυτό λογοτέχνημα πως είναι προορισμένος με σπάνιο ταλέντο, που το διακρίνει δυνατή φαντασία, αίσθημα αρκετό του ωραίου καθώς και αντίληψη του περιττού, που δεν μας έχουν συνηθίσει οι νέοι της ηλικίας του».

1928
Αποφοιτά από το εμπορικό τμήμα της Αμπετείου Σχολής και προσλαμβάνεται από τη National Bank of Egypt, όπου θα εργαστεί για ένα χρόνο.

1929
Πιάνει δουλειά σε εργοστάσιο εκκοκισμού βάμβακος, στην Άνω Αίγυπτο. Θα παραμείνει στην περιοχή (στο Αμπουτίγκ τον πρώτο χρόνο και ύστερα στο Ντεϋρούτ) για δέκα χρόνια, αρχικά ως λογιστής και στη συνέχεια ως διευθυντής των εκκοκιστηρίων. Στις περιοχές αυτές θα ζήσει από κοντά την φοβερή εξαθλίωση και την εκμετάλλευση των φελάχων, γεγονότα που θα επηρεάσουν την ιδεολογικο-πολιτική του διαμόρφωση.

1930
Φεβρουάριος: Πρώτη δημοσίευση σε ελλαδικό περιοδικό, στην Πρωτοπορία (τχ. 2) του Φ. Γιοφύλλη, δικού του κειμένου («Μεσημεριάτικο»): «πρέπει να σας πω, ότι όταν ήμουνα είκοσι χρονώ, δηλαδή το 1930-31, έγραψα ένα μυθιστόρημα. Από το οποίο σώθηκε ένα κεφάλαιο, γιατί είχε δημοσιευθεί σε ένα περιοδικό, την Πρωτοπορία του Γιοφύλλη. Όλο το άλλο το έκαψα. Γιατί, κάποια στιγμή αυτογνωσίας, είδα ότι λέω ψέματα, δεν είναι αληθινά αυτά που λέω. Και αυτή η εμπειρία μου εκόστισε τόσο πολύ, ώστε έβαλα από το 1930, για να γράψω μυθιστόρημα μετά, έβαλα εικοσιπέντε χρόνια», θα θυμηθεί ο ίδιος χρόνια αργότερα.

Μάιος: Δημοσιεύεται το πρώτο του ποίημα («Pot pourri») στην Αλεξανδρινή Τέχνη (φύλ. 5). Στη δεκαετία αυτή, ως τον πόλεμο, δημοσιεύει πρωτότυπα κείμενα και μεταφράσεις του στα περιοδικά Παναιγύπτια, Αλεξανδρινή Τέχνη, Πρωτοπορία, Πρωτοπόροι, Νέοι Πρωτοπόροι, Νεοελληνικά Γράμματα, κ.ά.

10 Ιουλίου: Γνωρίζει τον Καβάφη. Θα ακολουθήσουν λίγες ακόμα συναντήσεις, για τις οποίες θα γράψει: «Όταν μετρώ τις ώρες που πέρασα πλάι του, δεν τις βρίσκω περισσότερες από δώδεκα, το πολύ δεκατρείς. Στις εννιά ή δέκα είμασταν μόνοι. Ήταν οι καλύτερες». Και προσθέτει: «Από τότε δεν τον ξαναείδα. Γρήγορα με τράβηξαν άλλοι ορίζοντες. Ένας ανόητος φανατισμός δε μ’ άφηνε να επιζητήσω νέα συνάντηση όσες φορές ξαναπήγα στην Αλεξάντρεια. Ένα απόγεμα, στο Κάιρο, μέσα στο δρόμο, έμαθα πως πέθανε. Εκείνες τις μέρες ο Χίτλερ, καγκελάριος πια, ξαπολούσε το μεγάλο κύμα της τρομοκρατίας στη Γερμανία. Αν κανένας μου έλεγε πως κάποτε θ’ αφιέρωνα τρία χρόνια σε μελέτες και σε αναζητήσεις των πηγών και των περιστάσεων της ποίησης του Καβάφη, θα τον έπαιρνα για τρελό» (Ο Καβάφης και η εποχή του).

Την ίδια περίοδο έρχεται σε επαφή με το κομμουνιστικό κίνημα. Κέντρο ιδεολογικοπολιτικών συζητήσεων το σφουγγαράδικο του πρωτοπόρου κομμουνιστή της παροικίας Σακελλάρη Γιαννακάκη. Στην παρέα που σύχναζε εκεί συγκαταλέγονταν ο Γ. Φ. Πιερίδης, ο μουσικολόγος και συγγραφέας Σταύρος Καρακάσης, ο ζωγράφος Γιώργος Δήμου, ο Λάμπης Ράππας, κ.ά.


ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥ | ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ